ข่าวสารกิจกรรม

          เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม - 4 พฤศจิกายน 2658 ณ ห้องประชุม 2 Expo Center, Silk Road Samarkand เมืองซามาร์กันต์ สาธารณรัฐอุซเบกิสถาน การประชุมคณะกรรมาธิการการด้านศึกษา (Education Commission) ของการประชุมสมัยสามัญขององค์การยูเนสโก ครั้งที่ 43 ได้สิ้นสุดลงด้วยการบรรลุฉันทามติและข้อสรุปที่เป็นหมุดหมายสำคัญ โดยเน้นการจัดทำแผนที่นำทางสำหรับการศึกษาระดับโลก เพื่อเร่งรัดการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านการศึกษา (SDG 4) ภายในปี 2030 พร้อมทั้งปรับตัวเข้ากับความท้าทายใหม่ ๆ ของโลกยุค "Green and Digital" โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอนุมัติเพิ่มตัวชี้วัดการติดตามผลการดำเนินงานด้าน SDG 4 ใหม่ 3 ด้าน และการเปิดฉากการทบทวนสถานภาพครูทั่วโลก

          วาระผู้นำ: นิยาม "ทักษะแห่งอนาคต" การประชุมเริ่มต้นด้วยการเสวนาในระดับรัฐมนตรี ซึ่งมุ่งเน้นไปที่การ "พลิกโฉม" ขีดความสามารถที่จำเป็นในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ที่ไม่เพียงแต่มีปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อมและเทคโนโลยีเป็นตัวขับเคลื่อนเท่านั้น แต่ยังรวมถึงปัญหาความขัดแย้ง วาทะสร้างความเกลียดชัง (Hate Speech) และการไม่ยอมรับความแตกต่าง (Intolerance) ที่ประชุมได้ขยายความหมายของ "ทักษะ" จากเดิมที่เน้นเพียงเพื่อการจ้างงานหรือการสร้างรายได้ ไปสู่ "ทักษะสำหรับการทำงานและการใช้ชีวิต" ที่มีเป้าหมายให้พลเมืองทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการสร้างสังคมที่ดีได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีการเน้นย้ำถึง 3 ประเด็นสำคัญสำหรับความร่วมมือระหว่างประเทศ ได้แก่ การเสริมสร้างความเสมอภาคและการไม่แบ่งแยก การสร้างรากฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการเรียนรู้ตลอดชีวิต และการส่งเสริมความร่วมมือด้วยความรับผิดชอบร่วมกัน

รุกคืบสู่การบรรลุ SDG 4: เพิ่ม 3 ตัวชี้วัดระดับโลกใหม่เพื่อให้การติดตามผล SDG 4 มีความครอบคลุมและทันสมัยมากยิ่งขึ้น ที่ประชุมได้อนุมัติให้เพิ่ม ตัวชี้วัดระดับโลก (Global Indicators) ใหม่ 3 ด้าน ในกรอบการวัดผลอย่างเป็นทางการ เพื่อให้รัฐบาลประเทศสมาชิกใช้ในการรายงานผล ได้แก่
* การเปลี่ยนผ่านทางดิจิทัล (Digital Transformation): เพื่อวัดการเข้าถึงและการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในการศึกษา
* การศึกษาที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (Greening Education): เพื่อวัดการบูรณาการความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาที่ยั่งยืนเข้ากับหลักสูตร
* การมีส่วนร่วมของเยาวชน (Youth Participation): เพื่อวัดการเปิดโอกาสให้เยาวชนได้แสดงความคิดเห็นและมีบทบาทในการกำหนดนโยบายการศึกษา
การตัดสินใจครั้งนี้เกิดขึ้นหลังจากการรับรอง ปฏิญญาฟอร์ตาเลซา (Fortaleza Declaration) ที่เน้นความเท่าเทียมและการไม่แบ่งแยก และ ฉันทามติซานติอาโก (Santiago Consensus) ซึ่งยืนยันความมุ่งมั่นในการให้เกียรติและยกระดับความเป็นวิชาชีพครู โดยรายงานการติดตามการศึกษาระดับโลก (GEM Report) จะจัดทำชุด "Countdown to 2030" เพื่อติดตามความก้าวหน้าอย่างใกล้ชิด

ท่าทีไทย: ชู "เศรษฐกิจพอเพียง" เป็นแกนหลักในระหว่างการประชุม ตัวแทนจากประเทศไทยเข้าร่วมประชุมประกอบด้วยนายสุเทพ แก่งสันเทียะ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ นางสาวดุริยา อมตวิวัฒน์ ที่ปรึกษาพิเศษด้านความร่วมมือกับต่างประเทศของสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ และกรรมการฝ่ายการศึกษาในคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยยูเนสโก และนางสาวพนิดา ทวีลาภ นักวิเทศสัมพันธ์ชำนาญการ สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศในฐานะสำนักเลขาธิการคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยยูเนสโก โดยในโอกาสดังกล่าว คณะผู้แทนไทยได้แสดงจุดยืนสนับสนุนการเพิ่มตัวชี้วัดใหม่ทั้ง 3 ด้านอย่างเต็มที่ พร้อมเน้นย้ำถึงความสำคัญของการบูรณาการหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เข้ากับการศึกษาเพื่อความเป็นพลเมืองโลก (GCED) และการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (ESD) โดยประเทศไทยเชื่อมั่นว่า "การศึกษาคือกลไกสำคัญที่สุดในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนทั้งหมด (All SDGs)"

พลิกสถานภาพครู: ทบทวนข้อเสนอแนะสำคัญเพื่อยกระดับและธำรงไว้ซึ่งมาตรฐานวิชาชีพครู ที่ประชุมได้อนุมัติการทบทวนและปรับปรุงแก้ไขข้อเสนอแนะ 2 ฉบับหลักที่ถือเป็นรากฐานของวิชาชีพครูทั่วโลก ได้แก่
* ข้อเสนอแนะของ ILO/UNESCO ว่าด้วยสถานภาพครู (ค.ศ. 1966)
* ข้อเสนอแนะของ UNESCO ว่าด้วยสถานภาพบุคลากรการสอนในอุดมศึกษา (ค.ศ. 1997)
การปรับปรุงข้อเสนอแนะดังกล่าวมีขึ้นเพื่อให้สอดคล้องกับภูมิทัศน์การศึกษาที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบัน ทั้งด้านเทคโนโลยีและบริบทสังคม โดยคาดการณ์ว่าข้อความที่แก้ไขใหม่จะได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการในปี 2027

นอกจากนี้ ที่ประชุมยังสนับสนุนให้มีการพัฒนา แพลตฟอร์มนำร่อง (Pilot Platform) เพื่อรวบรวมและขยายเสียงของครูจากทั่วโลก ให้เข้ามามีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นตลอดกระบวนการทบทวนข้อเสนอแนะทั้งสองฉบับอย่างเป็นทางการ เพื่อให้ข้อกำหนดใหม่สะท้อนความเป็นจริงและปัญหาของบุคลากรการสอนได้อย่างแท้จริงการช่วยเหลือและการส่งเสริมสันติภาพในส่วนของการให้ความช่วยเหลือ ที่ประชุมได้รับรองร่างมติเพื่อส่งเสริมให้ผู้อำนวยการใหญ่เสริมสร้างการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องในการบูรณะ ฟื้นฟู และอนุรักษ์แหล่งโบราณคดีและมรดกทางวัฒนธรรมในดินแดนปาเลสไตน์ รวมถึงแสดงความหวังว่าการเจรจาสันติภาพระหว่างอิสราเอลและปาเลสไตน์จะบรรลุผลสำเร็จ นำมาซึ่งสันติภาพที่ยุติธรรมและครอบคลุมอย่างรวดเร็วในภูมิภาค

          การตัดสินใจที่สำคัญของ ED Com ในครั้งนี้ ถือเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมือระดับโลกในการวางรากฐานการศึกษาที่มั่นคงและยืดหยุ่น เพื่อรับประกันว่าคนรุ่นใหม่จะมีทักษะที่จำเป็นในการรับมือกับความท้าทายของโลกในทศวรรษหน้า

สรุป/เรียบเรียง: พนิดา ทวีลาภ
นางสาวรัชนินท์ พงศ์อุดม
กลุ่มความร่วมมือกับองค์การยูเนสโก
รายงานโดย : กลุ่มยุทธศาสตร์และสารสนเทศต่างประเทศ
สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ
สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ
6 พฤศจิกายน 2568